روزنامه گل

حسن صانعی پور- گابریل عمر باتیستوتا ستاره سال‌ها نه چندان دور باشگاه فیورنتینا و آث رم و همچنین تیم ملی فوتبال آرژانتین در مورد لیونل مسی گفته است: "من عاشق مسی هستم؛ چه کسی او را دوست ندارد؟ او از سیاره دیگری است. او ‏بازیکنی استثنایی است. ما همیشه از او بهترین بازی ها را می خواهیم. بخشی از این، تقصیر خود اوست ‏زیرا ما را به دیدن بهترین‌های بازی‌هایش عادت داده است. به همین خاطر، ما اجازه نمی دهیم که او زیادی اشتباه کند. در حال حاضر بازیکنی بهتر از او وجود ‏ندارد". فوتبال کشورهای درحال توسعه‌ای چون ایران برای سرعت بخشیدن به روند تکامل خود محتاج به حضور معدود اما تاثیرگذار بازیکنانی هستند که همچون مسی تحولی ژرف در ترکیب تیم‌هایی که در آن عضویت دارند، ایجاد می‌کنند. در ادامه نگاهی به وضعیت بازیکنان خارجی فصل جاری فوتبال ایران خواهیم انداخت:
چند خارجی با کیفیت
از جمع بازیکنان خارجی حال حاضر در لیگ برتر فوتبال ایران صرفا چند بازیکن معدود، از کیفیت مناسبی برخوردار بوده و مابقی را باید بازیکنان متوسط تلقی نماییم. مارکوباکیچ مونته نگرویی با سابقه حضور در باشگاه فیورنتینا و چند باشگاه نه چندان مطرح به خوبی توانسته است جای خالی مهدی ترابی و وحید امیری را در خط هافبک پرسپولیس پُر کرده و با قدرت شوت‌زنی بالا در لیست بهترین‌های لیگ قرار گرفته است. البته باید به استون ارونوف ازبکستانی نیز اشاره کنیم که هرگاه از بند مصدومیت رها شده و به ترکیب قرمزپوشان اضافه گردیده،‌ خون تازه‌ای به پرسپولیس تزریق کرده است. طلایی پوشان اصفهان در انتقالی بزرگ شاه‌ماهی تبریز را صید کرده و ریکادو آلوز پرتغالی اندک اندک به شرایط ایده‌آل خود نزدیک می‌شود. در حقیقت آلوز در فصول اخیر فوتبال ایران در صدرجدول بهترین خارجی لیگ ایستاده است. سپاهان علاوه بر آلوز چند خارجی دیگر نیز در لیست خود دارد که بهترین‌ آنان را باید انزو کریولی بدانیم. اما تراکتور که در گذشتهِ نه چندان دور دست به خرید‌های احساسی می‌زد، در دو فصل گذشته با وسواس بیشتری عمل کرده و باید در ترکیب این تیم به الکساندر سدلار اشاره کرد؛ سدلار با سابقه بازی در رئال ماریوکا و البته با سن نزدیک به بازنشستگی به خوبی لایه‌های دفاعی تراکتور را پوشش داده است. همچنین در ترکیب تراکتور باید به ایگور پوستونیسکی و اودیل خامروبکوف به عنوان طراحان اصلی حملات تراکتور اشاره کرد. رستم آشورماتوف هرچند دیر به ترکیب استقلال اضافه شد اما این بازیکن نشانه‌هایی از یک مدافع استاندارد را دارد. سن تقریبا مناسب او ثبات این بازیکن را تا دو فصل آینده نیز تضمین خواهد کرد. آبی پوشان که در فصل جدید کاملا فله‌ای بازیکن خارجی گرفته‌اند یک بازیکن باکیفیت دیگر نیز به نام یاسر آسانی دارند که اگر با تفکرات سرمربی همسو گردد، شرایط بحرانی استقلال را بهبود خواهد بخشید. از طرفی منیر الحدادی و نازون علیرغم داشتن سابقه درخشان در حد و اندازه‌های واقعی خود ظاهر نشده‌اند.
علت خرید‌های خارجی
در خصوص دلایل خریدهای خارجی باشگاه‌های ایرانی باید به دو نکته مهم اشاره نمود؛ ابتدا خالی شدن فوتبال ایران از بازیکنان تاثیرگذار بوده که از موضوعات مهم و قابل تامل می‌باشد. دوم حضور پدیده شوم دلالی است که سعی دارد بهترین‌های لیگ ایران را به خارج از کشور منتقل کرده و جای خالی آنان را با کم کیفیت‌ترین و یا بازیکنانی که به پایان دوران بازی خود رسیده‌اند و گاهی ماه‌ها بدون تیم بوده‌اند، پُر کند. از طرفی بعضی مربیان خارجی نیز جهت تکمیل پازل تاکتیکی خود و به علت ناتوانی مطلق باشگاه‌های ایرانی در جذب بازیکنان با کیفیت، پیشنهاد جذب بازیکن از لیست سوم و چهارم خود را به باشگاه ارایه داده و البته هر از گاهی چند بازیکن در این پروسه خطرناک تبدیل به ستاره‌ها تیم خود نیز شده‌اند. " اما اغلب هزینه‌های سنگینی را به باشگاه‌ها تحمیل کرده و سریع از ایران خارج گردیده‌اند."
کیفیت‌ها متغییر، انگیزه‌های متفاوت
آنچه در نمایش بازیکنان خارجی لیگ در دهه گذشته دیده شده، دو جریان را به دوستداران فوتبال القاء کرده است؛ ابتدا اینکه متغیر کیفیت این دست از بازیکنان در نمودار لیگ با نوسانات معناداری روبرو بوده است. چند بازیکن آنقدر به لحاظ کیفیت در شرایط نامناسب بوده‌اند که بعد از خروج از باشگاه مبداء حتی در تیم‌های دسته‌های پایین‌تر نیز جایی نداشته و کاملا محو شده‌اند. دوم انگیزه‌های متفاوت بازیکنان خارجی است. گذراندن دوران انتهایی فوتبال و کسب درآمد از فوتبالِ غالبا بدون برنامه ایران و یا بازگشت به شرایط ایده‌آل و بازارگرمی برای ورود به تیم‌های متمول منطقه از این دلایل بوده که در هر دو صورت فوتبال کشور سود چندانی از حضور آنان نبرده است. در این بین بازیکنانی چون جباروف و لوکادیا نیز علیرغم دوری از شرایط ایده‌آل در دو تیم استقلال و پرسپولیس تاثیرگذار بازی کرده‌اند.
دورنمای لیگ ایران و راهکارها
دورنمای لیگ ایران زردِ مایل به بنفش است. " گاهی آنقدر کم رنگ و ضعیف است که ذهنیت تمام فوتبال‌دوستان را مخدوش کرده است. گاهی بنفش و پر حاشیه که چهره کبود خود را به عاشقان این رشته و نونهالان تازه پیوسته به این صنعت بزرگ، نشان داده است. اما راهکار ویژه، نه سقف قرارداد است و نه محدود کردن سهمیه باشگاه‌هاست. "زیرا نمایندگان ایران برای حضور قدرتمند درفوتبال آسیا به حضور بازیکنان سطح اول دنیا نیازمند می‌باشند." راهکار مناسب به موازات زیرساخت‌ها، تقویت آکادمی‌ها و مدارس فوتبال در کنار تدارک ویژه لیگ پایه‌هاست که در حال حاضر در نازلترین کیفیت خود در حال برگزاری است.