روزنامه گل

حمیدرضا درخشان - بارها و بارها نوشته شده در اغلب اوقات، دستمزدهایی که به بازیکنان ایرانی پرداخت می‌شود، بیش از حد استحقاق و ارزش فنی آنهاست. ما با یک الگوی مشخص مواجهیم؛ چون بیشتر باشگاه‌‌‌های کشور دولتی یا شبه دولتی هستند و نیز حسابرسی و محاسبه سود و زیان به صورت جدی و واقعی صورت نمی‌گیرد، تیم‌‌‌ها هر چقدر دوست داشته باشند به بازیکنان پول می‌دهند و این وسط غیر از ایجنت‌‌‌ها و دلال‌‌‌ها، ممکن است شماری از مدیران هم سود مالی ببرند.

در نتیجه ما با یک بازار کاملا غیرواقعی و اغراق‌‌‌آمیز مواجهیم؛ جایی که پرداختی‌‌‌ها با ارزش «دلار» انجام می‌شود، اما خروجی‌‌‌ها در سطح «ریال» است. شاید زیاد شنیده باشید که فلان بازیکن برای عقد قرارداد با باشگاه جدیدش ۵۰ یا ۶۰ یا ۱۰۰ میلیارد تومان پول می‌گیرد. چنین اعدادی برابر است با ۷۰۰ هزار تا یک میلیون دلار؛ هر فرد آگاه و علاقه‌‌‌مند جدی فوتبال به خوبی می‌‌‌داند که واقعا خیلی از جاهای دنیا و مخصوصا در کشورهای اروپایی به بازیکنانی در این سطح چنین پول‌‌‌هایی نمی‌دهند، اما دوستان در ایران لذتش را می‌‌‌برند و همیشه هم طلبکار هستند.

چرا می‌‌‌گوییم خروجی فنی بسیاری از بازیکنان ایرانی در حد این توجهات و هزینه‌‌‌کردها نیست؟ در تایید این گزاره، شواهد زیادی وجود دارد. ساده‌‌‌ترین و عینی‌‌‌ترین آنها هم به نتایج تیم‌‌‌های کشورمان در مسابقات بین‌المللی مربوط می‌شود. چند سال است که تیم ملی ایران موفقیت چشمگیر و بزرگی به دست نیاورده؟ چند دهه است که تیم زیر ۲۳ سال ایران راهی مسابقات المپیک نشده؟ چه مدت است که هیچ باشگاهی از ایران قهرمان قاره نشده؟ اصلا چند سال است که ما نمی‌توانیم یک برد درست و حسابی برابر تیم‌‌‌های عربستانی به دست بیاوریم؟ فصل گذشته که اصلا افتضاح بود؛ نه تنها پرسپولیس و استقلال خیلی زود و بد از لیگ نخبگان آسیا کنار رفتند، بلکه تراکتور و سپاهان در لیگ قهرمانان آسیا (سطح دوم) هم نتوانستند به مراحل نهایی برسند. حقیقتا خیلی زشت است که باشگاه‌‌‌های مدعی و پرهزینه ایرانی حتی در سطح دوم رقابت‌‌‌های آسیایی هم حرفی برای گفتن نداشته باشند.

یک نشانه دیگر در تایید این ادعا هم مربوط می‌شود به فقدان موفقیت‌‌‌های فردی؛ ۴ بازیکن ایرانی در فاصله سال‌‌‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۴ توپ طلای آسیا را گرفتند؛ آیا پس از آن چنین موفقیتی تکرار شده است؟ شاخص‌‌‌ترین چهره‌‌‌های فوتبال ایران در ۱۵ سال گذشته، شاید مهدی طارمی و سردار آزمون بودند که همین‌‌‌ها هم به چنین قله‌‌‌ای نرسیدند. تازه واقعا سطح این دو نفر با باقی فوتبالیست‌‌‌های‌‌‌مان به شکل محسوس فرق داشته و بقیه که اصلا نزدیکی‌‌‌های چنین عناوینی هم نیستند.

برهان آخر هم مربوط می‌شود به بازار بین‌المللی بازیکنان ایرانی. شما ببینید مقصد بازیکنان صادراتی ایران در این سال‌‌‌ها کدام لیگ‌‌‌ها بوده است؟ می‌‌‌بینید که خبری از اسپانیا و آلمان و انگلیس و... نیست. بازیکنان ایرانی اگر خوش‌‌‌اقبال باشند و پیشنهاد خارجی بگیرند، یا از لیگ‌‌‌های همسایه یعنی امارات و قطر است، یا از لیگ‌‌‌های متوسطی مثل ترکیه، بلژیک و پرتغال (که نرخ همین‌‌‌ها هم نزولی بوده) و یا از لیگ کشور تحریم‌‌‌شده و در حال جنگ روسیه که به پاتوق جدید بازیکنان ایرانی اضافه شده. تازه‌‌‌ترین ترانسفر ما به این کشور هم محمد مهدی زارع بود که اخیرا از گل‌‌‌گهر سیرجان به اخمت گروژنی پیوست؛ تیم چهاردهم جدول ۱۶ تیمی لیگ روسیه. تازه بقیه که همین پیشنهادها را هم ندارند، اما در این شرایط وخیم اقتصادی از باشگاه‌‌‌های ایرانی دستمزدهای چند صد هزار دلاری دریافت می‌‌‌کنند. خیلی هم عالی!